طراحی محیط چهارشنبه 89/10/15 , 9:57 ع شهاب الدین وکیل • نظر طراحی و اجرای دیوارها، سقف، کف، پنجره، نورگیر و تهویه ابعاد:ابعاد کلی واحد قبل از چاپ بستگی به تعداد عملیات، حجم تجهیزات و تعداد پرسنل آن بخش دارد. همواره می‌بایست فضای گسترش را نیز در نظر داشت، چه با اشغال قسمت‌های از قبل پیش‌بینی شده و چه با احداث و اضافه کردن قسمت‌های جدید. در ضمن ارتقای واحد پیش از چاپ به تجهیزات دیجیتال موجب کاهش فضای لیتوگرافی سنتی خواهد شد.? کف: در این بخش اغلب کف اطاق‌ها با بتن اجرا می‌گردد. یکی از فواید کف بتنی استقامت آن از یکسو و عدم ارتعاش می‌باشد. سطح بتن را می‌بایست کف پوشی وینیل کرد تا از ایجاد گردوغبار در سطح بتن جلوگیری شود. استفاده از موکت‌های فاقد الکتریسته ساکن که جهت قدم زدن بسیار راحت‌تر می‌باشند نیز گزینه مناسبی برای کف‌پوشی است. البته استفاده از آن در مواردی توصیه می‌شود که خطر ریختن مواد شیمیایی و مایعات در کف وجود نداشته باشد. لازم به ذکر است که صرفا استفاده از موکتی که عملیات آنتی استاتیکی بر روی آن انجام شده، کافی نیست. چنانچه بخواهیم از موکت که حقیقتا عاری از الکتریسیته ساکن باشد استفاده کنیم، می‌بایست رشته‌های سیم مسی در آن تنیده شده و به نحو مناسبی نیز اتصال زمین آن برقرار شده باشد. چنانچه در تمام بخش‌های قبل از چاپ موکت آنتی استاتیک نصب شده باشد، می‌بایست زیر کلیه دستگاه‌ها نظیر پرسسور پلیت و فیلم، تشتک ضد زنگ و یا از جنس پی‌وی‌سی قرار داد تا در صورت نشت مایع و مواد شیمیایی موکت کف آسیبی نبیند.در ضمن قبل از اتمام نصب دیواره‌ها می‌بایست سطح موکت با نایلون‌های ضخیم محافظت شود که تا قبل از افتتاح محل، از سطح موکت‌ها محافظت کند و سپس از آن جدا شود.? سقف‌ها:صرف‌نظر از ارتفاع سقف اصلی، ارتفاع سقف کاذب می‌بایست بین ?/? الی ??/? متر باشد. تعبیه سقف کاذب موجب عدم ریزش گردوغبار و مواد زاید از سقف اصلی بر روی فیلم و پلیت می‌شود. به طور معمول سقف کاذب از صفحات مربع شکل سبکی تشکیل شده که بر روی لبه‌های تسمه‌های سپری شکل که از سقف آویخته شده‌اند قرار می‌گیرند. این صفحات می‌بایست پوشش پلاستیکی داشته باشد و چنانچه خیلی سبک باشد می‌بایست به لبه‌های سپری‌ها متصل شوند که در صورت بازو بسته شدن درب سالن در جای خود بالا و پایین نروند.می‌توان نصب سقف کاذب را قبل از ساخت جداره و دیواره‌های جداکننده، تکمیل ساخت. محل قرار گرفتن چراغ‌ها پس از جداسازی فضاها توسط جداره‌ها می‌تواند صورت پذیرد تا پخش یکنواخت نور در کلیه قسمت‌ها با تعبیه محل چراغ‌ها در سقف کاذب انجام شود.? دیوارها: تمامی دیوارهای داخلی می‌بایست حتی‌الامکان به صورت پیش‌ساخته با قابلیت تغییر در محل نصب باشد. استفاده از دیوارهای ثابت با مصالح آجر، سیمان و غیره به هیچ وجه پیشنهاد نمی‌شود. برای دستیابی به حداکثر انعطاف‌پذیری، می‌توان دیوارها را پس از اتمام کفسابی و یا حتی بر روی کفپوش و موکت و تا زیر سقف کاذب نصب شده اجرا کرد. در رنگ‌آمیزی دیوارها می‌بایست از رنگ‌های روشن و مات به جای رنگ‌های روغنی و براق که موجب انعکاس نور می‌شود، بهره جست. چنانچه از دستگاه‌هایی که نیاز به اتاق تاریک یاsafe Light دارند، استفاده گردد، دیواره‌های فضای مزبور نیازمند رنگ خاص و درزگیری نسبت به نورهای خارجی است. ایزولاسیون دیوارهای خارجی از نظر رطوبت، صدا و حرارت حایز اهمیت است. ? درب‌ها:درب‌ها می‌بایست حداقل عرضی معادل ?? سانتی‌متر داشته باشند که امکان عبور دستگاه‌های کوچک بخش پیش از چاپ را به داخل داشته باشند. نصب روزنه شیشه‌ای مستطیل شکل کوچک بر روی درب‌های چوبی یا فلزی موجب می‌شود که افراد بتوانند داخل اتاق را دیده بدون آنکه نیاز به باز کردن درب یک فضا داشته باشند. همچنین روزنه مذکور موجب عدم تداخل ورود و خروج دو نفر از یک درب در یک زمان می‌شود. البته در مورد اتاق تاریک (یا اتاق نور ایمن) نمی‌بایست از روزنه مزبور استفاده کرد و بالعکس می‌بایست از تمهیدات خاصی جهت درزگیری و تله نور به کار بست که در بخش‌های بعدی در مورد آن توضیحاتی بیان خواهد شد.جهت ورود تجهیزات بزرگ نظیر سی‌تی‌پی و ایمیج‌ستر می‌بایست در طول مسیر ورود از ورودی اصلی تا محل استقرار، یا برداشتن دیواره‌های موقت امکان‌پذیر باشد و یا از درب‌های ورودی دو لنگه هر یک به پهنای حداقل ?? سانتی‌متر که در حالت عادی یکی از لنگه‌ها بسته خواهد بود، استفاده شود.? پنجره‌ها: در اغلب بخش‌های قبل از چاپ نمی‌بایست از نور طبیعی از طریق پنجره‌ها استفاده جست، لیکن چنانچه نیاز باشد با تعبیه پنجره‌های بزرگ یا قدی و پیوسته بین دو قسمت مختلف که نیازمند به دید و نظارت باشند، در قسمت‌های داخلی نیاز آن را مرتفع نمود. پنجره‌های فضاهای نور ایمن مثل نور زرد نیز می‌بایست به دقت بررسی شوند که شیشه‌ها و پلاکسی‌گلاس‌ها به طور کامل مشخصات فیلتر زرد یا نور ایمن مربوطه را داشته باشد. البته به طور کلی پیشنهاد می‌شود که اتاق تهیه پلیت کمتر تحت تشعشع کلیه طول موج‌های مرئی وUV قرار گیرد. اغلب، نور زرد مناسب‌ترین نور برای اتاق تهیه و ظهور پلیت است، حتی بعضی از انواع پلیت‌های حرارتی غیر حساس که به نور مرئی نیز حساسیت بسیار کمتری دارند، در مدت زمان طولانی تاثیرپذیر از طیف مرئی خواهند بود.در قسمت‌هایی که کامپیوتر و مانیتورها قرار می‌گیرند می‌توان از پنجره‌ها با نور غیرمستقیم به طور محدود استفاده کرد به نحوی که تا حد ممکن فاصله و زاویه تابش نور به مانیتور موجب انعکاس نور در آن نشود و همچنین تغییرات شدت نور در ساعات روز موجب گمراهی طراح در خصوص رنگ اوریژینال با نمونه نشان داده شده بر روی مانیتور نشود. البته لازم است که طراح از نور ???? درجه کلوین- کاملا مستقل از نور پنجره‌ها- در کلیه ساعات شبانه‌روز اقدام به بررسی و تطبیق رنگ‌ها نماید. این موضوع در کلیه مراحل تا مرحله کنترل رنگ در چاپ نیز صادق است. ? نورپردازی: به طور معمول چراغ‌های جعبه مهتابی ??*?? cm داخل سقف کاذب جهت بخش‌های مختلف پیشنهاد می‌شود. میزان شدت نور سفید در سطح میزها به طور استاندارد می‌بایست معادل ??? الی ???? لوکس واحد تابش نور باشد. هر کجا که موادی نظیر پلیت حساس به نورUV در دسترس باشد، لامپ‌های فلورسنت می‌بایست با غشاء ضدUV پوشیده شوند. فضاهای مربوط به اتاق تاریک یاsafe light می‌بایست مجهز به دو کلید سوئیچ برق یکی برای نور سفید و دیگری برای نور ایمن باشند. کلید نور سفید می‌بایست دارای محافظ باشد که به طور تصادفی امکان روشن شدنش منتفی باشد. (در اینجا به لحاظ منسوخ شدن اتاق تاریک و نور قرمز از توضیحات در مورد تجهیز چنین اتاق‌هایی صرف‌نظر می‌‌کنیم.) فضاهای مجهز به نور زرد نظیر اتاق‌های تهیه و ظهور بعضی از انواع پلیت می‌بایست به چراغ‌های زرد و سفید با مدار کلید مجزا مجهز باشند. البته می‌توان به جرات اذعان کرد که امروزه بیش از ?? درصد سیستم‌های سنتی به تکنولوژی مدرن دیجیتال تغییر یافته و دیگر ضرورتی برای بررسی و ارایه محیط‌های استاندارد لیتوگرافی سنتی احساس نمی‌شود. میزهای مونتاژ، دستگاه‌های کنتاکت، دوربین‌های افقی و عمودی، تشتک‌های ظهور، میزهای روتوش، و این اواخر حتی قید کپی نیز دیگر جزو تجهیزات لیتوگرافی (البته دیجیتال) محسوب نمی‌شوند. در واقع با تبدیل لیتوگرافی سنتی به دیجیتال شاید ?? درصد فضا و نیروی انسانی تقلیل یافته است و در عوض سرعت، دقت و حجم انجام کار به مراتب افزایش یافته است. مهندس محمد حسین رحیمی یگانه کارهای فنی
